Donald Trump, Bandaríkjaforseti, og Vladimir Pútín, Rússlandsforseti, funda í dag í Helsinki í Finnlandi. Samband landanna tveggja er ansi stirt þessa dagana og mikil spenna ríkjandi en á hinn bóginn hefur samband forsetanna tveggja verið ágætt fram til þessa. Þeir hafa eflaust næg umræðuefni en enn er nokkuð óljóst hvað fundurinn á að snúast um. Fyrir helgi var tilkynnt um ákærur á hendur 12 nafngreindum Rússum vegna íhlutunar þeirra í forsetakosningarnar í Bandaríkjunum 2016. Þetta setur ákveðinn þrýsting á Trump fyrir fundinn.

Þegar Trump var beðinn um að lýsa Pútín á fréttamannafundi í Brussel fyrir helgi sagði hann meðal annars:

„Er hann óvinur? Nei, hann er ekki óvinur minn. Er hann vinur minn? Nei, ég þekki hann ekki vel. En okkur hefur samið vel í þau skipti sem við höfum hist. Hann er keppinautur.“

Nú beinast augu heimsins að Helsinki þar sem þessir valdamestu menn heims hittast og ræða saman í dag. Það hljóta að vera góð tíðindi út af fyrir sig að þeir hittast og ræða saman. Af nógu er að taka, málefni Úkraínu, Norður-Kórea, Sýrland, Íran, vígbúnaðarkapphlaup og íhlutun Rússa í bandarísku forsetakosningarnar. Hvað varðar innlimun Krím í Rússland verður það efni tæpast á dagskrá en talsmaður Pútíns sagði fyrir helgi að samið hefði verið um að málefni Krím verði ekki rædd.

En það eru kannski síður góð tíðindi að ákveðin dagskrá virðist ekki liggja fyrir á fundinum sem Sauli Niinistö, forseti Finnlands, mun stýra. En hluti af fundinum verður undir fjögur augu þar sem Trump og Pútín munu ræðast við í einrúmi. Þessu hafa bandamenn Bandaríkjanna í NATO miklar áhyggjur af og þá ekki síst eftir stormasaman leiðtogafund NATO í síðustu viku þar sem NATO rambaði á barmi hruns um tíma.

Pútín hefur látið hafa eftir sér að hann hlakki til að hitta Trump og segist bera mikla virðingu fyrir honum.  Trump lét hafa eftir sér að þessi fundur yrði örugglega sá auðveldasti sem hann myndi eiga í yfirstandandi Evrópuferð sinni.

Mörg ágreiningsefni

Þrátt fyrir hlý orð leiðtoganna er mikil spenna á milli landanna tveggja, meiri en um langa hríð. Rússar framlengdu nýlega efnahagslegar refsiaðgerðir sínar gagnvart Vesturlöndum til ársloka 2019 en þær eru svar við álíka aðgerðum Vesturlanda sem hafa verið við lýði síðan Rússar innlimuðu Krím. Þá herti ESB refsiaðgerðir sínar nýlega vegna árangursleysis í friðarferlinu í austurhluta Úkraínu.

Sýrland er einnig ásteitingarsteinn risaveldanna. Rússar styðja Bashar al-Assad einræðisherra og vinna með Írönum í Sýrlandi en Trump hefur gert Íran að aðalandstæðingi sínum og sagt kjarnorkusamningnum við landið upp.

Svo er auðvitað íhlutun Rússa í bandarísku forsetakosningarnar en spurning er hvort það efni verður rætt þrátt fyrir að Trump hafi sagt í Lundúnum fyrir helgi að hann muni taka það mál upp.

Innan NATO hafa margir áhyggjur af fundinum og óttast hvað Trump muni segja við Pútín enda er ógerlegt að spá fyrir um hvað hann segir og gerir. Það er þeim þó ákveðinn öryggisventill að Trump getur ekki sjálfur ákveðið að falla frá refsiaðgerðum gegn Rússum því það þarf Bandaríkjaþing að samþykkja.